Βλεμματική επαφή, μία σημαντική προγλωσσική δεξιότητα

Μία από τις σημαντικές προγλωσσικές δεξιότητες είναι η βλεμματική επαφή. Παράλληλα αποτελεί και μέσο επικοινωνίας, κυρίως κατά τη διάρκεια ενός διαλόγου. Όταν κοιτάζουμε το πρόσωπο του συνομιλητή μας, λαμβάνουμε σημαντικές πληροφορίες για τα συναισθήματά του και τις εξωλεκτικές εκφράσεις του.

Τα παιδιά με αντίστοιχα ελλείμματα, μπορεί να παρουσιάζουν στιγμιαία βλεμματική επαφή, η οποία πολλές φορές μεταφράζεται από τους γονείς, ως μειωμένο ενδιαφέρον για επικοινωνία. Κοιτάζοντας παράλληλα ένα αντικείμενο, είναι μία αλλη σημαντική επικοινωνιακή δεξιότητα. Το παιδί κοιτάζει ένα αντικείμενο, ο γονέας σχολιάζει το αντικείμενο κι αυτό αποτελεί την έναρξη μίας συζήτησης .

Η βελτίωση της βλεμματικής επαφής επιτυγχάνεται με απλούς τρόπους, Για παράδειγμα, όταν το παιδί μας κοιτάξει στiγμιαία, μπορούμε να κάνουμε γκριμάτσα ή να του δείξουμε κάτι ενδιαφέρον. Λαμβάνουμε όλες τις ευκαιρίες για επικοινωνία με το παιδί και τις εξελίσσουμε, όπως περιμένοντας για 1 δευτερόλεπτο πριν να δώσουμε στο παιδί το νερό του ή κάτι άλλο που χρειάζεται. Η ενίσχυση της βλεμματικής επαφής θα πρέπει να γίνεται με φυσικούς τρόπους, για αυτό αποφεύγουμε να στρέφουμε το πρόσωπο του παιδιού προς το μέρος μας.

Παιχνίδια ενίσχυσης βλεμματικής επαφής

Φούσκες, μπαλόνια και γενικά ό,τι μπορεί να είναι ενδιαφέρον για το παιδί , ώστε να το παρακολουθεί.

Το παιδί κοιτάζει το πρόσωπό μας όταν φουσκώνουμε το μπαλόνι ή κάνουμε φούσκες. Περιμένουμε να υπάρξει βλεμματική επαφή για να φυσήξουμε για την επόμενη φούσκα.

Θορυβώδη παιχνίδια

Οι σφυρίχτρες, οι καραμούζες, τα κουδουνάκια μπορούν ευχάριστα να χρησιμοποιηθούν εδώ. Διαλέγουμε ένα παιχνίδι και προκαλούμε θόρυβο. Το κρατάμε ακίνητο και περιμένουμε την βλεμματική επαφή του παιδιού ώστε να το ξανακάνουμε.

Μάσκες προσώπου και μαύρα ή εντυπωσιακά γυαλιά

Εναλλάσσοντας τη μάσκα ή τα γυαλιά στο πρόσωπό μας, προκαλούμε το ενδιαφέρον του παιδιού.

Τραγούδια και ρίμες

Τραγουδάμε ρυθμικά τραγουδάκια με το παιδί και ταυτόχρονα κάνουμε κινήσεις με το σώμα μας. Ξαφνικά παύουμε να τραγουδάμε κι αρχίζουμε πάλι μόνο όταν μας κοιτάξει το παιδί.

Face painting

Βάφουμε το πρόσωπο μας και του παιδιού. Το παιδί περιεργάζεται τις αστείες φάτσες μας. Χρησιμοποιούμε καθρέφτη αν δούμε ότι το παιδί δυσκολεύεται και στη συνέχεια τον αποσύρουμε.

Και μην ξεχνάμε …Το παιδί θα μας κοιτάξει όταν εκείνο θέλει…

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΦΩΝΟΛΟΓΙΑΣ

Η πρώτη προσέγγιση του γονέα προς τον θεραπευτή, περιέχει πάντα ένα αίτημα αξιολόγησης. Η συνήθης αιτία παραπομπής είναι η ομιλία και συγκεκριμένα η άρθρωση. Η αξιολόγηση που ακολουθεί, διαμορφώνεται βάσει αιτήματος του γονέα, όμως ο θεραπευτής ελέγχει όλους τους τομείς λόγου, ομιλίας κι επικοινωνίας του παιδιού. Πολλές φορές, κατά τη λήψη ιστορικού, διαμορφώνεται κι επιπλέον αίτημα, που αφορά άλλον τομέα δεξιοτήτων όπως είναι πχ η σίτιση του παιδιού. Παρακάτω ακολουθεί ένας συνοπτικός πίνακας διαδικασίας λογοθεραπευτικής αξιολόγησης που αφορά μόνο την άρθρωση και τη φωνολογία.

ΣτάδιαΔιαδικασία
Στοματοκινητικός έλεγχοςΑξιολογούμε τις δομές του μηχανισμού ομιλίας ως προς την ανατομική κατασκευή, την κινητικότητα, τη διαδοχοκίνησή τους.
Δοκιμασίες φωνολογίας κι άρθρωσηςΧορηγούμε δοκιμασίες άρθρωσης και φωνολογίας οι οποίες περιέχουν κυρίως κατονομασία εικόνων και γίνεται καταγραφή των λανθασμένων παραγωγών του παιδιού.
Λήψη αυθόρμητου γλωσσικού δείγματος
παιδιού
Αναλύουμε το φωνητικό ρεπερτόριο του παιδιού και γίνεται φωνημική καταγραφή και καταγραφή φωνολογικών διεργασιών.
Εκτίμηση καταληπτότητας ομιλίαςΣυγκρίνεται ο αριθμός λέξεων που γίνεται καταληπτός από τον ακροατή, με τον συνολικό αριθμό λέξεων που παράγει το παιδί.
Εξέταση ταχύτητας ομιλίας κι αντήχησηςΓια την ταχύτητα, υπολογίζουμε τον αριθμό λέξεων που παράγει το παιδί ανά λεπτό, σε συγκεκριμένο δείγμα ομιλίας. Η αντήχηση ελέγχεται μέσω αυθόρμητου λόγου, καθώς και με δομημένες δοκιμασίες.
Ανάλυση παρατηρήσεων από το ιατρικό κι
αναπτυξιακό ιστορικό του παιδιού.
Αναλύουμε όλες τις παρατηρήσεις και τις συνδυάζουμε με τα αποτελέσματα της αξιολόγησής μας.
Διαγνωστικά αποτελέσματαΠροσδιορίζουμε τη διαταραχή ομιλίας και προτείνουμε κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα για το παιδί.
Οκαλίδου, Α., (2008)

Βιβλιογραφία

  1. Οκαλίδου, Α., (2008). Ομιλία: Ανάπτυξη και διαταραχές τεμαχιακής δομής. Στο: Νικολόπουλος, Δ., (επιμέλεια). Γλωσσική ανάπτυξη και διαταραχές. Τόπος
  2. Καμπανάρου,Μ., Διαγνωστικά θέματα λογοθεραπείας. Έλλην.2007